Trọng tài Simon Hooper trở thành tâm điểm chỉ trích sau khi từ chối thổi phạt tình huống William Saliba va chạm với Matheus Cunha ở phút 89, khiến Atletico Madrid (Cunha) suýt bị mất cơ hội gỡ hòa khi Manchester United thắng 1-0 trước Arsenal ở vòng 1 Premier League 2025/26. Sự việc làm bùng nổ tranh luận về cách áp dụng Luật 12 và vai trò của VAR.
Diễn biến tình huống
Phút 89, Matheus Cunha trong vùng cấm nhận bóng rồi bị va chạm với William Saliba dẫn tới ngã. Trọng tài chính Simon Hooper không thổi phạt và cũng không yêu cầu VAR can thiệp. Tổ VAR do Mike Dean đứng đầu sau đó nhận định: “có va chạm chân nhưng không đủ để cầu thành phạt đền.” Quyết định này lập tức gây tranh luận công chúng và chuyên môn về ranh giới giữa lỗi trực tiếp và gián tiếp.
Tình huống Saliba va chạm Matheus Cunha trước vòng cấm tranh cãi tại Arsenal vs Manchester United
Luật 12 — Phân biệt lỗi trực tiếp và gián tiếp
Luật 12 (Fouls and Misconduct) của FIFA/IFAB phân loại hành vi phạm lỗi để quyết định hình phạt:
- Lỗi trực tiếp: hành vi có yếu tố va chạm vật lý rõ ràng (đá, đẩy, kéo, tắc bóng nguy hiểm) — có thể dẫn tới phạt đền nếu xảy ra trong vòng cấm.
- Lỗi gián tiếp: hành vi không có va chạm rõ rệt nhưng vẫn vi phạm luật (cản trở thủ môn, phản đối trọng tài, chơi nguy hiểm không chạm người).
Hệ quả kèm theo:
- Careless (vô ý): phạt nhưng thường không thẻ.
- Reckless (liều lĩnh): thẻ vàng.
- Excessive force (dùng lực quá mức): thẻ đỏ trực tiếp.
Mục tiêu cuối cùng: bảo vệ an toàn cầu thủ và giữ công bằng trận đấu.
Minh họa các lỗi trực tiếp như tắc bóng, đẩy, kéo có thể dẫn tới phạt đền theo Luật 12
VAR và giới hạn can thiệp
VAR chỉ can thiệp trong bốn tình huống trọng yếu (match-changing):
- Bàn thắng;
- Thẻ đỏ trực tiếp;
- Phạt đền;
- Nhận nhầm thẻ.
VAR hỗ trợ trọng tài chính, nhưng không thay thế quyền quyết định ban đầu nếu tình huống không rõ ràng hoặc không thuộc bốn nhóm trên. Trong vụ Saliba–Cunha, tổ VAR nhận xét va chạm không đủ mức để quy thành lỗi dẫn tới phạt đền, nên không can thiệp.
Biểu đồ VAR can thiệp bốn tình huống quyết định: bàn thắng, thẻ đỏ trực tiếp, penalty, nhận nhầm thẻ
Ví dụ lịch sử làm rõ hậu quả chiến thuật
Tình huống Ramos khóa tay Mohamed Salah ở chung kết Champions League 2018 là ví dụ điển hình: Ramos không bị thổi phạt ngay lập tức, nhưng hành động đó khiến Salah chấn thương, ảnh hưởng lớn tới thế trận và kết quả cuối cùng. Trường hợp này cho thấy: không phải lúc nào pha phạm lỗi không bị thổi phạt cũng đồng nghĩa hậu quả thấp — nó có thể thay đổi cục diện trận đấu.
Sergio Ramos khóa tay Mohamed Salah biến trận chung kết C1 2018 thành tranh cãi trọng tài
Những nhầm lẫn thường gặp về lỗi và VAR
- Nhầm lẫn giữa lỗi trực tiếp và gián tiếp: nhiều khán giả cho rằng mọi va chạm dẫn tới ngã đều là lỗi trực tiếp.
- Dựa vào hậu quả để xác định lỗi: có người nghĩ nếu gây chấn thương tức là lỗi nặng, nhưng trọng tài phải đánh giá hành vi, mức độ dùng lực và ý định.
- Tin rằng VAR sẽ sửa mọi sai sót: VAR chỉ xem lại trong 4 trường hợp nêu trên, không can thiệp cho mọi tình huống gây tranh cãi.
Kết luận
Quyết định của Simon Hooper trong pha Saliba–Cunha phản ánh ranh giới mong manh giữa lỗi trực tiếp và gián tiếp, cũng như giới hạn can thiệp của VAR theo Luật 12. Tranh cãi sẽ còn kéo dài khi trọng tài phải cân nhắc mức độ va chạm, ý định cầu thủ và hậu quả trận đấu. Bạn nghĩ quyết định không thổi phạt là hợp lý hay trọng tài đã bỏ sót một pha phạm lỗi đáng bị xử lý?
