Đá phạt gián tiếp là tình huống không hiếm gặp trong bóng đá, thường xuất hiện khi trọng tài thổi phạt các lỗi kỹ thuật hoặc vi phạm luật chơi nhưng không phải lỗi dùng tay chơi bóng thô sơ hoặc phạm lỗi trực tiếp. Khác với đá phạt trực tiếp, bàn thắng lập từ đá phạt gián tiếp chỉ được công nhận khi bóng chạm ít nhất một cầu thủ khác trước khi vào lưới đối phương. Cùng tìm hiểu chi tiết luật đá phạt gián tiếp theo chuẩn IFAB mới nhất và các ví dụ thực tế liên quan.
Định nghĩa đá phạt gián tiếp theo luật FIFA
Theo Luật 13 trong bộ Luật bóng đá (Laws of the Game) do IFAB ban hành, đá phạt gián tiếp là hình thức xử phạt những lỗi mang tính kỹ thuật hoặc hành vi vi phạm luật mà không phải là lỗi phạm thô bạo hay dùng tay chơi bóng trái luật (ngoại trừ thủ môn trong vòng cấm).
Các điểm then chốt của đá phạt gián tiếp:
Bàn thắng chỉ được công nhận khi bóng đã chạm ít nhất một cầu thủ khác (đồng đội hoặc đối phương) trước khi vào lưới.
Khi thổi phạt gián tiếp, trọng tài sẽ giơ thẳng một cánh tay lên cao và giữ nguyên đến khi bóng chạm cầu thủ khác hoặc ra ngoài.
Khi nào đá phạt gián tiếp được áp dụng?
Đá phạt gián tiếp thường được thổi khi có lỗi kỹ thuật hoặc hành vi không gây tranh cãi trực tiếp như:
Các lỗi chung
Chơi bóng nguy hiểm: Cầu thủ thực hiện động tác nguy hiểm (ví dụ đá cao chân gần đầu đối phương) nhưng chưa chạm bóng.
Cản trở di chuyển: Cố ý chạy cắt mặt hoặc dùng thân mình để ngăn đối phương di chuyển tới bóng mà không gây va chạm trực tiếp.
Hành vi phi thể thao: Lời nói hoặc cử chỉ chống đối trọng tài hoặc đối phương.
Lỗi đặc biệt của thủ môn trong vòng cấm
Chạm lại bóng bằng tay: Sau khi thủ môn đã thả bóng ra, không được phép dùng tay chạm bóng trở lại trước khi bóng chạm cầu thủ khác.
Bắt bóng từ đường chuyền bằng chân đồng đội: Thủ môn không được dùng tay bắt bóng trực tiếp từ đường chuyền chân đồng đội.
Bắt bóng từ quả ném biên đồng đội: Thủ môn cũng không được bắt bóng bằng tay từ quả ném biên của đồng đội.
Trước đây luật quy định thủ môn giữ bóng trên tay quá 6 giây sẽ bị phạt gián tiếp, nhưng bắt đầu mùa giải 2025/26, thời gian này được điều chỉnh thành 8 giây, nếu vượt quá sẽ dẫn đến quả phát góc thay vì phạt gián tiếp như trước.
Quy trình và hiệu ứng trọng tài trong phạt gián tiếp
Khi thổi phạt gián tiếp, trọng tài sẽ:
Giơ thẳng một tay lên cao phía trên đầu và duy trì tư thế này cho đến khi bóng chạm cầu thủ khác hoặc bóng rời sân biên.
Đây là dấu hiệu nhận biết rõ ràng để người xem, cầu thủ và các bên hiểu đây không phải là phạt trực tiếp.
Trọng tài giơ tay báo hiệu đá phạt gián tiếp trong một trận đấu bóng đá.
Ví dụ điển hình về đá phạt gián tiếp trong lịch sử bóng đá
Mùa giải 2008/09, trận đấu căng thẳng giữa Manchester United và Aston Villa là điển hình về tình huống đá phạt gián tiếp.
James Milner (Aston Villa) mắc lỗi bắt bóng từ đường chuyền chân của đồng đội, tạo điều kiện cho MU được hưởng phạt gián tiếp. Từ quả phạt này, Ryan Giggs chính xác mở bóng cho Cristiano Ronaldo tung cú sút trái phá từ khoảng cách 10m, ghi bàn mở tỷ số.
Tình huống này minh chứng rõ ràng đá phạt gián tiếp mang lại cơ hội tạo bàn thắng nhưng đòi hỏi phải có sự phối hợp giữa các cầu thủ.
Cristiano Ronaldo ghi bàn từ tình huống đá phạt gián tiếp trận Manchester United vs Aston Villa mùa 2008/09.
Câu hỏi thường gặp về đá phạt gián tiếp
1. Sút thẳng vào lưới từ đá phạt gián tiếp có được công nhận bàn thắng không?
Sai. Nếu bóng không chạm cầu thủ nào khác trước khi vào lưới, bàn thắng không được công nhận. Đội phòng ngự nhận quả phát bóng lên.
2. Bóng chạm cột dọc hoặc xà ngang rồi vào lưới có tính bàn thắng không?
Sai. Cột dọc, xà ngang không được tính là “cầu thủ khác”. Bóng phải chạm chân ít nhất một cầu thủ khác thì bàn thắng mới hợp lệ.
3. Làm thế nào phân biệt phạt trực tiếp và gián tiếp khi trọng tài thổi phạt?
Dấu hiệu nhận biết chính là cánh tay giơ thẳng lên cao của trọng tài. Nếu giơ tay và giữ, đó là phạt gián tiếp. Phạt trực tiếp trọng tài chỉ chỉ tay về phía trước hướng tấn công.
Tóm lược
Đá phạt gián tiếp là phần không thể thiếu của luật bóng đá, giúp xử lý các lỗi kỹ thuật và hành vi vi phạm luật mà không gây tranh cãi vật lý. Bàn thắng từ phạt gián tiếp chỉ được công nhận khi bóng tiếp xúc với cầu thủ khác, tạo tính công bằng và tránh hiểu lầm.
Hiểu rõ quy định này không chỉ giúp người xem tận hưởng trận đấu trọn vẹn hơn mà còn giúp cầu thủ và HLV chủ động điều chỉnh chiến thuật để tận dụng các tình huống phạt gián tiếp.
Bạn có từng chứng kiến bàn thắng đẹp nào từ đá phạt gián tiếp? Hãy chia sẻ với chúng tôi dưới phần bình luận!
