Luật thay người của FIFA/IFAB bản cập nhật 2025/2026 quy định rõ: mỗi đội được phép tối đa 5 lần thay người trong 90 phút chính thức, thực hiện trong tối đa 3 lần dừng trận; thêm 1 thay khi có hiệp phụ (tổng 6). Luật này nhằm cân bằng yếu tố chiến thuật và bảo vệ sức khỏe cầu thủ, đồng thời giới hạn số lần dừng trận để tránh gián đoạn quá mức.
Định nghĩa & trích luật chính thức
- Theo Điều Luật thứ 3 (FIFA/IFAB 2025/2026): Luật thay người cho phép đưa cầu thủ dự bị vào sân để thay cầu thủ chính thức trong trận đấu.
- Mục tiêu: điều chỉnh chiến thuật, bảo vệ thể lực, ứng phó chấn thương.
- Điểm then chốt:
- Tối đa 5 cầu thủ thay trong 90 phút, thực hiện trong tối đa 3 lần dừng trận.
- Thêm 1 thay trong hiệp phụ, nâng tổng tối đa lên 6 cầu thủ cho trận có hiệp phụ.
- Cầu thủ bị thay ra không được trở lại sân trong suốt trận đấu (bao gồm hiệp phụ).
- Quy định giao hữu có thể linh hoạt hơn nhưng cần sự đồng ý của trọng tài và BTC giải.
Cách áp dụng chi tiết
- Số lượng:
- 90 phút chính thức: tối đa 5 cầu thủ, trong 3 lần dừng.
- Hiệp phụ: được phép thêm 1 cầu thủ, thực hiện trong 1 lần dừng bổ sung.
- Trận giao hữu: có thể vượt quá 6 (tuỳ thoả thuận), nhưng phải được công bố trước và trọng tài đồng ý.
- Quy trình:
- Thay người chỉ được thực hiện khi trọng tài chính cho phép dừng trận (theo hiệu lệnh).
- Cầu thủ ra phải rời sân trước khi cầu thủ dự bị vào sân. Nếu cầu thủ dự bị vào sân không được phép, đội vi phạm có thể bị thổi phạt gián tiếp.
- Các lần dừng để thay người có thể diễn ra giữa hiệp, nhưng phải nhanh và theo chỉ dẫn trọng tài.
- Luật với người ngoài cuộc:
- Ban huấn luyện, nhân viên và cầu thủ dự bị không được tự ý vào sân. Vi phạm có thể dẫn tới cảnh cáo hoặc truất quyền thi đấu.
Cầu thủ thay người chỉ được vào sân khi trọng tài cho phép, ảnh minh họa luật thay người FIFA 2025
Tác động chiến thuật & y tế
- Chiến thuật:
- 5 thay cho phép HLV luân chuyển đội hình đa dạng hơn so với giới hạn 3 thay cũ, mở ra nhiều phương án tấn công và phòng ngự.
- Giới hạn 3 lần dừng buộc các HLV phải nhóm thay người hợp lý (thay nhiều người cùng lần dừng).
- Sức khỏe cầu thủ:
- Tăng số lượt thay góp phần giảm nguy cơ chấn thương do thể lực, đặc biệt ở cường độ cao.
- Luật còn hỗ trợ quản lý tải thi đấu ở lịch thi đấu dày đặc (ví dụ: các giải quốc nội, cúp châu lục).
- Ảnh hưởng lên trận đấu:
- Hạn chế số lần dừng giúp trận đấu mạch lạc hơn, giảm tình trạng lạm dụng thay người để câu giờ.
Ví dụ lịch sử & những tình huống nổi bật
- World Cup 1994: Italia từng phải thay người bắt buộc khi thủ môn Pagliuca nhận thẻ đỏ; quyết định thay Roberto Baggio ra để đưa thủ môn dự bị vào sân là một ví dụ điển hình về ảnh hưởng chiến thuật trước quy định thay người hạn chế.
- EURO 2020 (chung kết Anh – Italia): Gareth Southgate thay Rashford và Sancho vào phút 120 để đá luân lưu — cả hai cầu thủ đều sút hỏng, cho thấy quyết định thay người mang rủi ro lớn ở thời điểm nhạy cảm.
Roberto Baggio thất vọng sau khi bị thay ở World Cup 1994, minh họa chi phí chiến thuật của quyết định thay người
Nhầm lẫn phổ biến
- Nhầm 1: “Có thể thay bất kỳ lúc nào” — Sai. Phải được trọng tài dừng trận.
- Nhầm 2: “Cầu thủ thay ra có thể vào lại” — Sai. Không được trở lại sân trong trận.
- Nhầm 3: “Mỗi lần dừng chỉ thay 1 người” — Sai. Có thể thay nhiều người cùng lúc miễn không vượt quá giới hạn tổng.
Câu hỏi nhanh (FAQ)
- Tối đa được thay bao nhiêu? — 5 cầu thủ trong 90 phút (tối đa 3 lần dừng); +1 ở hiệp phụ (tổng 6).
- Cầu thủ bị thay ra có được vào lại không? — Không.
- Thay người trong giao hữu có khác không? — Có thể khác, tuỳ quy định trước trận và sự đồng ý của trọng tài.
Kết luận
Luật thay người FIFA 2025 cân bằng giữa tính chiến thuật và bảo vệ sức khỏe cầu thủ: 5 thay trong 3 lần dừng trận (90 phút) và thêm 1 trong hiệp phụ. HLV phải tối ưu thời điểm sử dụng quyền thay để vừa đạt hiệu quả chiến thuật, vừa hạn chế rủi ro. Bạn nghĩ quy định hiện tại đã hợp lý hay cần sửa đổi—đội bóng của bạn nên dùng bao nhiêu quyền thay mỗi trận?
Nguồn: FIFA/IFAB (bản cập nhật 2025/2026).
